Gdyby przeprowadzić sondę wśród spotkanych na ulicy przechodniów i zapytać ich z czym kojarzy się im Turcja odpowiedzi zapewne byłyby różne. Prawdopodobnie większość odparłaby, że to kraj bogaty, położony w Europie i Azji. inni dodaliby, że zwyciężyliśmy wojska tureckie pod Wiedniem (1683r.), jeszcze inni odrzekliby, że to kraj muzułmański (choć oficjalnie Turcja jest państwem laickim).
Mnie jednak Turcja kojarzy się z pięknymi widokami, dawną kulturą, bogactwem zabytków oraz niezwykle smaczną kuchnią.
I choć od mojej wycieczki do tego urokliwego kraju minęło już 16 lat wciąż pamiętam zapach przypraw roznoszący się na Targu Egipskim w Stambule… Smak świeżo parzonej kawy pitej „po turecku” na stacji benzynowej. Herbatę jabłkową, która raczono nas przy każdej możliwej okazji… Słodycze w hotelowej restauracji, dojrzałe soczyste owoce… Odświeżający ayran pity na wzgórzu Camlica…poznawana od tej, jakże apetycznej, strony Turcja na długo pozostaje w pamięci.
Zanim jednak skupimy się na smakowitościach tureckiej kuchni warto, choć trochę, przybliżyć sam kraj.
Turcja rozciąga się równoleżnikowo między Europą a Azją. Jej dawna stolica – Stambuł – (wcześniej Bizancjum i Konstantynopol) -unaocznia to, gdyż także jest podzielona na dwie części: europejską (zachodnią) i azjatycką (wschodnią).
Współcześni mieszkańcy wywodzą się z koczowniczych plemion tureckich z centralnej Azji, które przenikały do Anatolii od XI do XIII w. i które mieszały się z ludnością autochtoniczną. Ludnością, której korzenie sięgają starożytnej Grecji – warto bowiem przypomnieć, że takie miasta jak Efez czy Pergamon należały w przeszłości do kraju hellenów. Jednak najsłynniejszym z miast starożytnej Hellady jest niewątpliwie Troja. Jej ruiny odkrył w latach 1871-1894 archeolog – amator Henryk Schliemann. Swojej pasji – znalezieniu Ilionu z eposu Homera – poświęcił 20 lat życia i sporo prywatnych funduszy. Los nagrodził go i pozwolił odkryć cztery warstwy osadnicze ( w sumie odkryto ich do tej pory 9) oraz skarb tzw. Klejnoty Heleny (obecnie w muzeum Pergamonu w Berlinie). Jednak sama Troja obecnie w niczym nie przypomina potężnego miasta króla Priama.
Jeśli szukamy w Turcji dawnej świetności imperium Osmanów przede wszystkim należy się udać do Stambułu. To miasto o tak długiej historii przyciąga swą urodą, gwarem i niezwykłym charakterem, w którym koegzystują wpływy Wschodu i Zachodu. To miasto pełne dawnych chrześcijańskich kościołów (takich jak kościół Zbawiciela na Chorze) z przepięknymi bizantyjskimi mozaikami; muzułmańskich meczetów z tak znanymi jak Błękitny Meczet, Nowy Meczet, Meczet Bajazyta czy Sulejmana Wspaniałego. Najbardziej znana jest jednak świątynia Aya Sofya Camii – Kościół Mądrości Bożej. Wybudowana jako kościół chrześcijański przez cesarza Justyniana została poświęcona w 537r i do 1453r pełniła swą funkcję. Po zdobyciu miasta przez sułtana Mehmeda II została zmieniona w meczet. Rolę religijną pełniła do 1934r kiedy to przekształcono ją w muzeum. W lipcu 2020r cofnięto decyzję z 1934r i ponownie Aya Sofya jest czynnym meczetem.
Stambuł to także przepiękny kompleks pałacowy Topkapi położony na jednym z siedmiu wzgórz nad Bosforem. Zachwyca swą urodą, pięknem prywatnych pomieszczeń sułtana i jego haremu, ogrodami.
1
2
3
4
Turcja to również niezwykła przyroda: wspaniała Kapadocja z niezwykłymi tworami skalnymi powstałymi z wulkanicznego tufu. Zachwycająca dolina Góreme z licznymi skalnymi kościołami, w których zachowały się malowidła ścienne. A także podziemne miasta, w których niegdyś chronili się chrześcijanie.
Równie urokliwe jest Pamukkale. To zespół tarasów i wodospadów zbudowanych z nacieków wapiennych oraz gorące źródła zwane Bawełnianym Zamkiem. Ten cud natury istnieje już 14 000 lat, jednak obecnie – niestety poprzez działania człowieka – grozi mu zniszczenie.
Wspaniałe widoki, spacer na świeżym powietrzu, zaostrzają apetyt. Jak już wspomniałam Turcja może pochwalić się doskonałą kuchnią. To stąd pochodzi znany na całym świecie kebab czy równie smakowita chałwa. Mniej oczywiste jest to, że także tortilla ma swe korzenie w kraju osmańskim. Tyle, że nad Bosforem nie nosi tej meksykańskiej nazwy, a znana jest jako lavasz.
6
5
7
Lavasz to rodzaj płaskiego placka wypiekanego z ciasta naleśnikowego (z mąki pszennej, wody, soli i oliwy). Niegdyś placki te wypiekało się w specjalnym piecu w kształcie stożka (tzw. tonirze). W placki te, tak jak w tortillę, zawija się różnego rodzaju składniki.
Jednym z popularniejszych jest durum kebab.
Smaki niezapomniane, przywodzące na myśl wspaniałe chwile tureckiej wyprawy…Dziś, gdy nie wiemy kiedy znów można będzie swobodnie podróżować, warto przygotować smakowite dania, które choć na chwilę pozwolą nam oderwać się od rzeczywistości.
Ułatwi nam to lavash oraz chleb na kanapki typu doner, w których specjalizuje się firma Turka Invest (Turka Tortilla&Breads). Doskonałej jakości produkty, którymi może się poszczycić firma, trafią w gust każdego, kto lubi tureckie specjały!
