Kartacze są bardzo znane w północno-wschodniej Polsce.Mieszkańcy innych województw często nawet o nich nie słyszeli, a jeśli już to najczęściej definiowali je jako pyzy z mięsem. Nie jest to do końca zgodne z prawdą. Kartacze to potrawa wywodząca się z kuchni litewskiej, gdzie znane są jako cepeliny. Przygotowuje się je z ziemniaków, mięsa mielonego, czasami z grzybów i kapusty kiszonej.
Chluba Podlasia
Kartacze kojarzone są przede wszystkim z Podlasiem. Każdy kto wywodzi się z tamtego regionu prędzej czy później wspomni o kartaczach, „że dobre, że tradycyjne, że Nasze”. Reagują również dużym zdziwieniem na nieznajomość tej potrawy. Kartacze są uznawane za danie typowo regionalne, poza Podlasiem można spotkać się z nimi na Suwalszczyźnie i Warmii i Mazurach. Zazwyczaj mają walcowaty kształt spłaszczony na brzegach i są dosyć spore, a ich konsystencja jest lekko gumowata i kleista. Jest to potrawa bardzo sycąca, przeciętny człowiek jest w stanie zjeść jedną, dwie sztuki, choć zdarzają się i tacy, którzy biją rekordy w ilości zjedzonych kartaczy. Są nawet organizowane konkursy na to kto zje najwięcej. Nie chodzi oczywiście o zwycięstwo, ale o dobrą zabawę i kultywowanie tradycji. Przygotowanie kartaczy nie jest proste i wymaga poświęcenia czasu. Efekt jest jednak wart trudu, najlepsze kartacze wychodzą oczywiście spod ręki babci, która w sposób tylko jej znany dokonuje kulinarnego cudu.
„Cudze chwalicie…”
Polska to piękny kraj, z pięknymi tradycjami. Miło jest pomyśleć, że są regiony, które szczególnie je kultywują. Tradycje objawiają się w różnych aspektach życia, a kuchnia jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych. Kartacze są nie tylko potrawą, są symbolem przywiązania do małej ojczyzny. Nawet jeśli rzeczywiście niczym nie różnią się od zwyczajnych pyz z mięsem, wzruszające są te iskry w oczach Podlasiaka broniącego ich unikalności.
Jak przygotować?
Najlepiej zacząć od ugotowania 1/3 przygotowanych ziemniaków w mundurkach. Trzeba je ostudzić, obrać i dokładnie rozgnieść. Resztę ziemniaków zetrzeć na tarce i odcedzić na sitku. Sok można zostawić na kilka minut, przyda się później. Po upływie tego czasu należy odlać płyn, by na spodzie została sama skrobia, którą trzeba dodać do papki ziemniaczanej. Do farszu potrzebne jest mięso mielone, cebulka i przyprawy. Startą cebulkę dodać do mięsa mielonego, można przyprawić solą i pieprzem. Farsz dobrze komponuje się też z majerankiem. Nadchodzi moment kiedy ugotowane ziemniaki należy wymieszać surowymi, po wyrobieniu ciasto jest gotowe. Nie pozostaje nic innego jak zacząć lepić kartacze. Kartacze powinny gotować się w osolonej wodzie ok. 30 min. Warto zapamiętać, że najlepiej smakują z okraszoną cebulką i kapustą kiszoną.
