Ćmielów, czyli 230 lat historii

30 stycznia 2020 ABC Aktualności
Ćmielów, czyli 230 lat historii
Historia ćmielowskiej fabryki porcelany, czyli 230 lat dla polskiej sztuki

Obcowanie z porcelaną to spotkanie ze sztuką – z małymi dziełami, wykonywanymi pracą ludzkich rąk. Dzięki firmom, takim jak Ćmielów, te piękne przedmioty mogą gościć w naszych domach. Pozwalając na codzienny kontakt z polską, ręcznie tworzoną perfekcją. Ta wyjątkowa marka to już ponad dwieście lat zamiłowania do sztuki, niespotykanej pasji, pracy i precyzji. Słynie ona z klasycznych zestawów w nowym wydaniu – projektów, które plasują się na wysokim, światowym poziomie, sławiąc polskie wzornictwo. Od lat podziwiamy je w gablotkach ukochanych babć, a także na międzynarodowych wystawach sztuki. W roku 2020 marka Ćmielów obchodzi jubileusz 230-lecia działalności. Warto poznać historię, która na dobre zapisuje się w księgach zarówno polskiego, jak i międzynarodowego designu.

„We współczesnym świecie zdominowanym przemysłowymi, utylitarnymi wytworami, których cechą dystynktywną jest trwałość i temporalna uroda. Obcowanie z delikatnym, uniwersalnym pięknem ćmielowskiej ceramiki będzie przeżyciem intelektualnym i sensualnym” – te piękne słowa dr. hab. Roberta Kotowskiego znajdziemy w albumie „Od manufaktury magnackiej do przemysłu: ceramika ćmielowska w zbiorach Muzeum Narodowego w Kielcach” autorstwa Magdaleny Śniegulskiej-Gomuły. Wspomniany cytat nie tylko podkreśla rangę ćmielowskiej porcelany, ale także przypomina, jak ogromną wartość w dzisiejszych czasach, niosą ze sobą wyroby tworzone ręcznie. Marka Ćmielów podkreśla, jak ważni są ludzie tworzący porcelanę. Każdy przedmiot to składowa cennej wiedzy, doświadczenia i pracy projektantów, technologów, artystów, malarzy i pozostałych pracowników zakładu, którzy wkładają serce w porcelanowe dzieła. Co ciekawe, w pracę nad jedną filiżanką zaangażowanych nawet do 8 osób. To dzięki ich staraniom i oddaniu, porcelanowe produkty są tworzone z pasją i troską o najmniejszy detal.

Fabryka Porcelany w Ćmielowie, 1975, fotografia pochodzi ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego
A wszystko zaczęło się niepozornie…

Kronika porcelanowego królestwa zaczęła się już w roku 1790.Miejscowy garncarz Wojtas skupił wokół siebie grupę rzemieślników i stworzył niewielką manufakturę produkującą wyroby gliniane i fajansowe. Miano „ojca założyciela” przypisuje się także Jackowi Małachowskiemu. Hrabia wsławił się w historii stworzeniem fabryki wyrobów fajansowych w Ćmielowie. Początki funkcjonowania wytwórni przypadły na trudne dla Polski lata, jednak z biegiem czasu, mały zakład powiększał zakres swojej działalności. W roku 1811 Jacek Małachowski postanowił szerzyć sławę porcelanowego piękna i ofiarował ćmielowskie wyroby kilkunastu najznakomitszym osobistościom Księstwa Warszawskiego.

Dzieła trafiły między innymi do samego księcia Józefowa Poniatowskiego, który był urzeczony urodą naczyń oraz samą ideą rozwijania w Polsce przemysłu ceramicznego. Na szczęście, Polacy pokochali sztukę z Ćmielowa i fajans szybko stał się modny. W połowie XIX wieku przedsiębiorstwo rozpoczęło produkcję „białego złota”. Jednak to już początki stulecia przyniosły mu pierwsze międzynarodowe sukcesy. Takie jak między innymi Grand Prix na Wszechrosyjskiej wystawie w Petersburgu, otrzymane w 1901 roku. Produkcję utrudniła I Wojna Światowa. Mobilizacja, chęć do pracy i rozwoju produkcji sprawiły, że została ona w pełni wznowiona w 1920 roku.

Fabryka Porcelany w Ćmielowie, 1975, fotografia pochodzi ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego
Z miłości do sztuki

Historia Ćmielowa jest przykładem wielkiego serca włożonego w rozwój polskiej sztuki i wzornictwa. Ogromnej determinacji, która mimo zawirowań w kraju pozwoliła na kontynuowanie misji tworzenia najwyższej jakości porcelany i kultywowania narodowego dziedzictwa. Nie sposób nie wspomnieć o wszystkich osobach będących częścią porcelanowego świata Ćmielowa. Projektantach, ceramikach, artystach-malarzach i każdej osobie, która zaangażowana jest w proces produkcji. Ćmielowskie zastawy są owocem pracy tak znamienitych postaci jak Bogdan Wendorf, Wincenty Potacki, czy Józef Wysocki.

W Twoim rodzinnym domu i… sercu

W ćmielowskim zakładzie powstało wiele kolekcji, które od lat kochają Polacy. Łączą rodziny przy codziennych spotkaniach, stwarzają wyjątkową atmosferę i przywodzą na myśl ciepłe wspomnienia. Wielu z nas kojarzy ponadczasowe Rococo z charakterystycznymi, reliefowymi zdobieniami, klasyczny Lwów lub Pułaski o eleganckim, dostojnym charakterze. To porcelana, która króluje nie tylko w kolekcjach wielbicieli pięknych rzeczy, ale także w ich sercach. Wszystko, dzięki nieprzerwanej obecności w polskich domach – wiele osób pamięta ćmielowską porcelanę z obiadów u Babci i do dzisiaj pielęgnuje rodzinną tradycję.

Nowe czasy, niezmienna tradycja

W historii zapisze się także powstanie Polskiej Grupy Porcelanowej, która w lipcu 2018 roku połączyła siły 3 fabryk: w Ćmielowie, Łubianie i Chodzieży w obrębie których funkcjonują 4 marki: Ćmielów, Lubiana, Chodzież i Ćmielów Design Studio. Ideą PGP jest zwiększenie dostępności produktów z wielopokoleniową tradycją. To nowe czasy dla struktur firm, lecz wciąż ta sama misja i niezmienne receptury. Intencją Grupy jest różnicowanie produktów i ich adresatów, tak, aby każdy klient znalazł dla siebie odpowiedni produkt.

Ćmielów i Chodzież wyróżniają się kunsztem ręcznego wykonania, a kolekcje tam produkowane stały się bestsellerami. Trafiają na stoły monarchów, dworów królewskich i głów Państw na całym świecie. Lubiana to jeden z największych producentów zastawy stołowej w Europie, który specjalizuje się w produktach o wysokiej jakości i funkcjonalności. Skierowanych głównie do branży horeca. Z kolei Ćmielów Design Studio reprezentuje nowoczesne podejście do produktów użytkowych, które podbijają świat sztuki. Pojawia się na wystawach na całym świecie, w tym w Nowym Jorku. To idealna propozycja dla miłośników nowoczesnego designu.


Polska Grupa Porcelanowa łączy potencjał trzech wiodących fabryk porcelany w Polsce. Ideą jej powstania, w lipcu 2018 roku, było zwiększenie dostępności wysokiej jakości produktów z wielopokoleniową tradycją. W ramach Grupy funkcjonują cztery odrębne marki: Ćmielów, Lubiana, Chodzież oraz Ćmielów Design Studio, które różnicuje rodzaj oferty, a łączy chęć realizacji potrzeb klientów, dla których fabryki szczycące się długoletnią tradycją produkują najwyższej jakości zastawę stołową. Jako grupa łącząca tradycję ze współczesnością, PGP chce wyróżniać się nie tylko doskonałym wzornictwem i jakością, ale także sprawnością organizacji i nowoczesnymi systemami współpracy z dynamicznie zmieniającym się rynkiem.
Kolekcje Ćmielowa to powrót do źródeł poprzez odtwarzanie najstarszych, jedynych w swoim rodzaju, kolekcjonerskich fasonów tradycyjnej porcelanowej zastawy. Ta klasyczna i tradycyjna marka słynie z historycznych zestawów porcelany stołowej w nowym ekskluzywnym wydaniu. Ćmielowskie produkty trafiają do monarchów i głów państw na całym świecie.